In 2022 (20 november) vond de Spinozadag, met het thema vrijheid, plaats in de OBA Oosterdok, Amsterdam in de theaterzaal aldaar. Met hulp van de OBA is het een mooie middag geworden waar we met grote tevredenheid op terug blikken.
De OBA maakte ook de opname van de middag.
Via deze youtube link kunt u de middag terug kijken. (en zie de opname ook onder aan deze pagina)
Achter deze link ( Lezing Yoram Stein Spinozadag 2022 ) vindt u de lezing van Yoram Stein als PDF.
Op de site van de Spinozakring Soest staat verder een mooi verslag van de dag:
Verslag Spinozadag Spinozakring Soest
Hieronder vindt u de oorspronkelijke aankondigingstekst en het programma en nogmaals de youtube link.
In een tijd waarin democratie overal ter wereld onder druk staat, bestaat grote verwarring over wat ‘vrijheid’ inhoudt. Zowel voor- als tegenstanders van de coronamaatregelen bijvoorbeeld, gaan uit naam van de vrijheid de straat op.
Annelien de Dijn, Abram de Swaan, Yoram Stein en twee jonge denkers des vaderlands, Fabiënne Touset en Eline Fennis deelden deze Spinozadag hun gedachten over het begrip Vrijheid en gingen in op de actualiteit van Spinoza’s ideeën. Pooyan Tamimi Arab opende de middag.
Onder leiding van Karianne Marx gingen de sprekers met elkaar in debat.
De middag werd opgeluisterd door twee Syrische muzikanten (Euphoria Band).
--------
Het debat over vrijheid voert terug tot de 19e-eeuw waarin de socialisten de liberale traditie ervan beschuldigden slechts een schijnvrijheid te beloven. Deze kritiek werd in de 20ste-eeuw beantwoord door te stellen dat het socialisme een ‘weg tot slavernij’ vormt doordat het aan de individuele burgers hun vrijheid en verantwoordelijkheid ontneemt.
Tegelijk zien we dat vrijheid het vermogen heeft mensen te mobiliseren en nemen burgers in Oekraïne uit naam van de vrijheid de wapens op, terwijl nu in Iran burgers de straat op gaan ter verdediging van vrouwenrechten die hen door de staat uit naam van God worden ontzegd.
Vrijheid is een fundamenteel begrip in Spinoza’s filosofie. Het verbindt de handelingsbekwaamheid van een individu met de politieke vrijheid en Spinoza ziet een wederzijdse afhankelijkheid tussen beide.
Een burger kan slechts vrij zijn in een vrije staat en een vrije staat is slechts mogelijk wanneer de burgers vrij zijn. Zo is vanuit Spinoza gezien het conflict tussen socialisme en liberalisme een schijnprobleem. Misschien werpt zijn filosofie ook een licht op de actuele verwarring.
Prof. dr. Annelien de Dijn (1977) is hoogleraar Moderne politieke geschiedenis aan de Universiteit van Utrecht. Haar onderzoek richt zich op de geschiedenis van het politieke denken in Europa en de Verenigde Staten van 1700 tot heden. Ook de oudheid en de Renaissance behoren tot haar interessegebied. Haar meest recente veelgeprezen boek Vrijheid: een woelige geschiedenis (Alfabet Uitgevers) traceert de verschillende betekenissen van vrijheid van Herodotus tot heden en verdedigt het belang van ‘politieke’ vrijheid tegen het ’neoliberalisme’. De American Association of Publishers bekroonde het met de 2021 PROSE Prize in Philosophy.
Prof. dr Abram de Swaan (1942) studeerde in zijn jonge jaren politicologie en is emeritus universiteitshoogleraar Sociale wetenschap aan de UVA en hoogleraar sociologie. Daarnaast schrijft hij columns en essays in onder meer NRC Handelsblad. Tot zijn bekendste boeken horen ‘De mens is de mens een zorg’ (1986), ‘De mensenmaatschappij, een inleiding’ (1996), ‘Words of the world; the global language system’ (2001) en ‘Compartimenten van vernietiging, over genocidale regimes en hun daders’ (2014). In 2008 ontving hij de P.C. Hooftprijs voor zijn gehele oeuvre.
dr. Yoram Stein (1972) studeerde filosofie en politicologie aan de UVA. Hij is docent op het Montessori Lyceum Amsterdam. In 2019 promoveerde hij met ‘Spinoza’s Theory of Religion: The Importance of Religion in Spinoza’s Thought and Its Implications for State and Society’. Hierin verdedigt hij de these dat Spinoza in zijn religieuze theorie een onderscheid maakt tussen bijgeloof en het geloof, dat noodzakelijk zou zijn voor een goed functionerende samenleving en de filosofische religie waarin het ware geluk te vinden is; en dat bij Spinoza- anders dan bij de liberalen - een positieve vrijheidsopvatting domineert.
Spinoza en Vrijheid
Zondag 20 november 2022
Aanvang programma en duur: 13.00 uur tot 16.30 uur
(zaal open: 12.30)
Lokatie: OBA, Oosterdok (theaterzaal)
Oosterdokskade 143, Amsterdam (nabij het centraal station)
Oosterdokskade 143, Amsterdam (nabij het centraal station)
Toegang: € 17,– OBA leden ontvangen korting
------
Programma
13.00 Aanvang Deel I
- Karianne Marx, moderator Amsterdamse Spinoza Kring
- Pooyan Tamimi Arab, Amsterdamse Spinoza Kring
Euphoriaband - Muziek uit Syrië
- Yoram Stein, docent Montessori Lyceum Amsterdam en LEI
Vrijheid als macht en als liefde tot God - Column Fabiënne Touset, Jonge denker des Vaderlands
- Annelien de Dijn, hoogleraar Moderne politieke gechiedenis UU
Vrijheid: een woelige geschiedenis.
14.35 Pauze, koffie en thee aangeboden door de OBA
15.10 Aanvang Deel II
Euphoriaband - Muziek uit Syrië
- Column Eline Fennis, Jonge denker des Vaderlands
- Abram de Swaan, emeritus hoogleraar Sociale wetenschappen UVA
Individualisme of egocentrisch conformisme: onwijsgerige gedachten - Discussie met sprekers o.l.v. Karianne Marx
16.30 Afsluiting door Karianne Marx
------
Met de jaarlijkse Spinozadag brengt de Amsterdamse Spinoza Kring het filosofische gedachtegoed van één van de belangrijkste Amsterdammers van de 17e eeuw in verband met de maatschappelijke actualiteit.
Dit jaar maakte Floor Wesseling in tegenstelling tot alle! voorgaande jaren niet het beeld voor de Spinozadag. Dus helaas geen 'levende Spinoza' dit keer... U had het vast niet gemerkt maar hij was/is gewoon onder ons ;-)
Voor het nu gemaakte plaatje gaan de credits naar Joseph Plateau/grafisch ontwerpers en is een achtergrond-universum gebruikt van freepik.com
Opening Pooyan Tamimi Arab
Abram de Swaan, Annelien de Dijn, Yoram Stein
Pooyan met het Theologisch Politiek Tractaat van Spinoza in het Perzisch, (uit Iran) en 'boekenzoekers' in de foyer van de OBA tijdens de pauze