Studiegroepen
Het is in deze tijden een behoorlijke uitdaging om op een gezonde en veilige wijze bijeenkomsten te organiseren. Vandaar dat het cursusaanbod van de Spinozakring aanzienlijk is ingeperkt ten opzichte van voorgaande jaren. We kijken nog niet al te ver vooruit en programmeren voor komend seizoen 4 studiegroepen in de centrale vestiging van de Openbare Bibiliotheek Amsterdam (OBA) op het Oosterdokseiland, nabij Amsterdam CS.
LET OP! Voor bezoek aan activiteiten in de OBA is een Coronatoegangsbewijs nodig.
De God van Spinoza in filosofisch-historisch perspectief
Ton de Kok, bekend van zijn boeken over God volgens schrijvers, filosofen, kunstenaars en wetenschappers, speciaal voor niet-gelovigen, neemt in deze reeks de God van Spinoza onder de loep. Spinoza staat centraal in deze lezingencyclus. Hij is het draaipunt tussen de filosofen en schrijvers die zich existentieel
afvroegen wat God is, en de wetenschappers en kunstenaars die zich, ná Spinoza, ook de vraag stelden: wat is God. Spinoza was in zijn denken het draaipunt tussen de transcendente God-de-Vader en zijn immanente GodNatuur.
In de eerste bijeenkomst staan de ‘materialistische’ filosofen centraal die 600 v.Ch al afscheid namen van een persoonlijke God. In de volgende bijeenkomsten gaan we de worsteling na van mannen als Lucretius, Thomas van Aquino, Anselmus en Pascal. Zij zochten naar godsbewijzen. Spinoza, daarna, leverde het eerste en enige godsbewijs: GodNatuur. Dat godsconcept werd overgenomen door wetenschappers als Einstein, Planck, Lemaître, e.a. Ook bij kunstenaars als Munch, Van Gogh, Mondriaan, Leo Vroman (dichter) zie je een verschuiving naar het rationele godsbeeld van Spinoza. Wat allen gemeen hebben is een expliciete bestaansworsteling, gepaard gaand met het begrip van de oneindigheid van de kosmos door het besef dat een formule van alles, nooit zal worden gevonden.
Data: woensdagavond 10, 17 en 24 november.
Tijd: 19.30-21.30 uur
Aantal cursisten: 15
Kosten : 60 euro
Emoties en het goede leven
Poging tot een praktische handleiding
Wat houdt de praktijk van het goede leven volgens Spinoza nu precies in? Aan de hand van teksten uit o.a. de Ethica en het Theologisch-politiek traktaat én op grond van een aantal brieven van Spinoza proberen we conclusies trekken over de aard van de emoties en de beste manier om die te beheersen en te transformeren. Spinoza’s unieke bijdrage aan de praktische ethiek, met name zijn behandeling van Medea’s uitspraak ‘ik zie het betere en keur het goed, maar volg toch het kwade,’ gaat over de onmacht van de rede, maar zijn oplossing ligt in de kracht van het intellect en de intuïtieve kennis. Spinoza’s passieleer heeft duidelijke verbanden met die van de Stoïcijnen en de Epicuristen én met Descartes’ Les passions de l’âme. We bestuderen Spinoza’s ideeën over plezier, verdriet, angst, woede, liefde en gelukzaligheid. Deze studiegroep wordt begeleid door Anne Woodward.
Data: woensdagmiddagen 24 november, 8 december 2021, 12, 26 januari en 9 februari 2022
Tijd : 15.00-17.00 uur
Aantal cursisten: 15
Kosten: 95 euro
De macht en onmacht van de verbeelding bij Spinoza
In deze korte cursus kijkt Henri Krop met u terug op de Spinozadag en zijn analyse van complotdenken. Zowel in de Ethica als in de TTP schetst Spinoza het allesoverheersende belang van de verbeelding in ons leven: zij is de bron van alle kennis en van alle emoties. Zij maakt ons tot een sociaal wezen, zoals Spinoza aan de hand van het ontstaan van de godsdienst laat zien. Complotdenken is in de zin van Spinoza: bijgeloof. Als elke vorm van verbeeldingskennis is zij niet verkeerd, maar onvolledig en Spinoza is vooral geïnteresseerd in de emotionele mechanismen die het bijgeloof doen ontstaan, want deze vorm van
verbeelding maakt de mens uiteindelijk onmachtig.
Data: donderdagavonden 2,9 en 16 december 2021
Tijd: 19.30- 21.30
Aantal cursisten: 15
Kosten : 60 euro
Spinoza en kunst
Poging tot een Spinozistische esthetiek
Een verband tussen Spinoza en kunst is zelden gelegd. De meeste mensen zien Spinoza als een ‘rationalist,’ een ‘moeilijk denker,’ of een ‘Stoïcijnse asceet,’ terwijl zij kunst beschouwen als een expressie van gevoelens of van intuïtieve impressies van het onzegbare. Dit is in alle opzichten een misverstand. Spinoza hield van de culturele geneugten die de zeventiende eeuw te bieden had, trad zelf op als acteur en tekende regelmatig in zijn schetsboekje. Talloze beroemde dichters, musici en schrijvers hebben zich laten inspireren, met name door zijn ideeën over de intuïtieve kennis en vrijheid. Daniël Barenboim zou, zoals hij zelf erkent, nooit de revolutionaire musicus zijn geworden zonder Spinoza. En beroemde dichters en schrijvers waaronder Johann Wolfgang von Goethe, Herman Gorter, Heinrich Heine, Johan Andreus Dèr Mouw, George Eliot en Leo Vroman hebben Spinoza’s ideeën in literaire taal proberen te vatten. Deze studiegroep wordt begeleid door Anne Woodward.
Data: Woensdagmiddagen 9 en 23 maart,13 en 20 april 2022
Tijd: 15.00-17.00 uur
Aantal cursisten: 15
Kosten : 80 euro
Ethica
Vanaf Januari 2022 komt ook de studiegroep Ethica weer op het programma. In elk van de vijf bijeenkomsten staat 1 van de delen van de Ethica centraal. Hiervan bespreken we de lijn van Spinoza's betoog aan de hand van de belangrijkste stellingen.
Aanmelden
Door middel van het onderstaande formulier kunt u zich aannmelden voor de studiegroepen.
